Pijpschroefdraad varieert afhankelijk van nationale en internationale normen en hoe het wordt toegepast. Dit artikel beschrijft de verschillen en compatibiliteit tussen de BSPP- (of gas-), BSPT- en NPT-schroefdraad.
Soorten schroefdraad
Er zijn twee basistypen voor pijpschroefdraden:
- Parallel (ook wel recht genoemd): de diameter van de schroefdraad is constant.
- Conisch: de diameter van de schroefdraad is niet constant. Deze neemt toe of af naarmate de draadlengte toeneemt.
De twee meest voorkomende standaarden voor pijpschroefdraad zijn:
- British Standard Pipe (BSP) is gebaseerd op een hoekschroefdraad van 55 graden. Deze standaard is wereldwijd aanvaard (behalve in Noord-Amerika).
- American National Standard Pipe is gebaseerd op een hoekschroefdraad van 60 graden. Deze standaard wordt het meest gebruikt in de Verenigde Staten en Canada.
Bovendien heeft elke standaard voor schroefdraad een specifiek aantal draden per inch en verschillende vormen voor pieken en dalen in de schroefdraad.
BSPP-draad
De BSPP (of gas) schroefdraad is een parallelle schroefdraad van de BSP-standaard (de P aan het uiteinde staat voor Parallel om het te onderscheiden van de conische schroefdraad). Dit heeft een constante diameter, een hoek van 55 graden, en afgeronde pieken en dalen.
BSPP-buiten- en binnenschroefdraad zijn altijd parallel, d.w.z. gemonteerd met dezelfde cilindrische vorm. Voor dit soort schroefdraad wordt het gebruik van een afdichtmiddel aanbevolen.
BSPT-draad
BSPT-schroefdraad is een conische schroefdraad van de BSP-standaard (de T aan het uiteinde staat voor Taper om het te onderscheiden van de parallelle schroefdraad). De diameter van deze schroefdraad varieert over de lengte van de schroefdraad. BSPT-schroefdraad heeft dezelfde hoek van 55 graden en afgeronde pieken en dalen.
De BSPT-binnen- en buitenschroefdraden drukken samen en klemmen zichzelf vast. Als resultaat zijn deze verbindingen stijver en lekvrij en hebben ze geen afdichtmiddel nodig.
NPT-draad
NPT-draad (National Pipe Taper) is een conische draad van de American National Standard Pipe Thread-standaard. De diameter van deze schroefdraad varieert over de lengte van de schroefdraad. De NPT-schroefdraad heeft een hoek van 60 graden en afgevlakte pieken en dalen.
Bij verbindingen met NPT-draad is ook geen afdichtmiddel nodig, omdat de conische binnen- en buitenschroefdraden samendrukken en zichzelf vastklemmen, waardoor lekvrije verbindingen ontstaan.
De volgende afbeelding toont het verschil in vorm tussen de schroefdraden BSPP, BSPT en NPT:
Zijn BSPP- en BSPT-schroefdraad compatibel?
De gouden regel is eenvoudig: een conische buitendraad (mannelijk) past op een conische of parallelle binnendraad (vrouwelijk).
Daarom past een BSPT (conische) buitendraad zowel op een BSPT (conisch) als op een BSPP (parallel) binnendraad. Een BSPP (parallel) buitendraad past echter alleen op een parallelle (BSPP) binnendraad, omdat het onmogelijk is om in een conische binnendraad te passen.
Dit wordt allemaal weergegeven in de volgende figuur:
Houd er rekening mee dat voor het aansluiten van een BSPT-buitendraad (mannelijk) op een BSPP-binnendraad (vrouwelijk) extra afdichtmiddel nodig is om een lekvrije verbinding te garanderen.
De BSP- en NPT-schroefdraden zijn niet compatibel, omdat het aantal draden per inch en de draadhoeken verschillen. Als u probeert een NPT-buitendraad op een BSPP- of BSPT-binnendraad aan te sluiten, zal de verbinding binnen een paar slagen vastlopen. Hierdoor zal er door het verschil in draadvorm een spiraallek ontstaan.
Compatibiliteit met BSP- en NPT-schroefdraad
| BSPP-binnen (vrouwelijk) | BSPT-binnen (vrouwelijk) | NPT-binnen (vrouwelijk) | |
| BSPP-buiten (mannelijk) | + | – | – |
| BSPT-buiten (mannelijk) | + | + | – |
| NPT-buiten (mannelijk) | – | – | + |
Voor welke aansluitingen is een schroefdraadadapter nodig?
Er is een schroefdraadadapter nodig om draden met onverenigbare schroefdraad met elkaar te verbinden. Gebruik de adapter met de juiste soorten schroefdraad voor stevige en lekvrije verbindingen.
Raadpleeg de bovenstaande tabel voor meer informatie over combinaties van compatibele en incompatibele pijpschroefdraden.
Welke schroefdraadverbindingen moeten worden afgedicht?
Voor parallelle of rechte schroefdraadverbindingen (bijv. BSPP) is een afdichtmiddel nodig.
Een afdichtmiddel is ook nodig bij het aansluiten van een conische buitendraad op een parallelle binnendraad (bijvoorbeeld een BSPT-buiten (mannelijk) op een BSPP-binnen (vrouwelijk)).
Voor conische schroefdraadverbindingen (bijv. BSPT, NPT) is geen afdichtmiddel nodig, omdat de conisch buiten- (mannelijk) en binnenschroefdraad (vrouwelijk) samendrukken en zichzelf vastklemmen, waardoor lekvrije verbindingen ontstaan.
